อัตตาหิ อัตโนนาโถ ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน เท่านั้นถึงจะรอด

รายละเอียด
     พระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง มีหลากหลายนัย ทั้ง สมมติสัจจะ และ ปรมัตถะสัจจะ คือ สมมติสัจจะ เป็นการแสดงธรรมที่เป็นเรื่องราว สัตว์บุคคลต่างๆ ส่วนปรมัตถสัจจะ เป็นการแสดงธรรมที่กล่าวถึงแต่สภาพธรรมล้วนๆ ไม่มีสัตว์ บุคคลมีแต่จิต เจตสิก รูป และ สภาพธรรมฝ่ายดี ไม่ดี เป็นต้น ครับ
     พระพุทธเจ้าทรงตรวจดูอัธยาศัยของสัตว์โลกตามความเป็นจริง เพราะสัตว์โลกแต่ละหนึ่ง สะสมมาต่างกัน บางบุคคล ฟังพระเทศนา ด้วยนัยสมมติเช่น ใช้คำแทนสัตว์ บุคคลต่างๆ จึงเข้าใจได้ แต่บางบุคคล ก็สะสมที่เข้าใจโดยนัย ปรมัตถะสัจจะ ที่เข้าใจได้ดี เมื่อแสดงโดยนัยที่เป็น สภาพธรรมล้วนๆ ครับ
เพราะฉะนั้นคำว่า ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน ก็ควรเข้าใจให้ถูกว่า ไม่พ้นจากสภาพธรรมที่มีจริง ที่เป็นจิต เจตสิก เพราะ ตนในที่นี้ พระพุทธเจ้าทรงแสดงถึงตน ด้วยการแทนที่เป็นสภาพธรรมฝ่ายดี ที่เป็นจิต เจตสิกที่ดี ที่จะเป็นที่พึ่งได้ สภาพธรรมที่เป็นอกุศล ไม่เป็นที่พึ่ง แต่สภาพธรรมที่ดีงาม มีจิต เจตสิกที่ดี เป็นที่พึ่งได้
ตน จึงไม่ได้แสดงถึง ความเป็นอัตตา แต่แสดงโดยนัยสมมติ ที่เป็นการแสดงถึงจิต เจตสิกที่ดีงาม อันเป็นการแสดงถึงความเป็นอนัตตา ครับ และตนเป็นที่พึ่งแห่งตน ยังแสดงถึงอีกนัย ที่แสดงว่า ปัญญาของตนเองนั่นแหละ ที่จะเป็นที่พึ่ง ไม่ใช่ปัญญาของผู้อื่น ตนนั่นและ คือ ตนเอง เป็นที่พึ่ง ครับ แต่ ตามที่กล่าวมา ก็แสดงถึงสภาพธรรมที่ดีงาม มี ปัญญา เป็นต้น ที่จะเป็นที่พึ่ง ครับ
     ดังข้อความในพระไตรปิฎก อรรถกถาที่แสดงถึงว่า คนอื่นจะเป็นที่พึ่งไม่ได้ ตน คือ ปัญญาของตนเท่านั้นที่จะเป็นที่พึ่ง ทำให้บริสุทธิ์ได้ครับ

ผู้แต่ง

โดย : ที่พักสงฆ์เขาทุ่งกว้าง

ที่อยู่ : ต.วังคัน อ.ด่านช้าง จ.สุพรรณบุรี

จำนวนเข้าดู : 27561

ปรับปรุงล่าสุด : 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 15:06:23

ข้อมูลเมื่อ : 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 15:06:23