ประวัติความเป็นมาของชื่อวัด   ผู้สร้างวัด    การบูรณะและพัฒนาวัด
            วัดพะเนียงแตก  จังหวัดนครปฐม   สร้างสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นประมาณพ.ศ. ๒๓๓๔ เป็นปีที่  ๑๐  ในแผ่นดินสยามของ    พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช    รัชกาลที่  ๑  ตรงกับร.ศ. ๑๐   จุลศักราช  ๑๑๕๓   วัดพะเนียงแตกนี้ตั้งอยู่บนฝั่งคลองพะเนียงแตกตามชื่อหมู่บ้าน    เป็นคลองธรรมชาติ    แยกมาจากแม่น้ำแม่กลองไหลผ่านหมู่บ้านพะเนียงแตกแล้วไหลลงสู่แม่น้ำท่าจีน   ที่ตำบลบางพระ   อำเภอนครชัยศรี   จังหวัดนครปฐม   วัดพะเนียงแตกเดิมชื่อว่า  “  วัดปทุมคงคา ”
ตามหลักฐานเก่าจารึกอยู่ที่จั่วอุโบสถหลังเดิม    สำหรับชื่อวัดพะเนียงแตกหลวงพ่อทา    ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสรูปที่ ๒  เป็นผู้ตั้งให้ใหม่เพื่อให้สอดคล้องกับชื่อหมู่บ้าน,  ชื่อตำบล  และชื่อแม่น้ำที่หน้าวัด     เพื่อให้พระภิกษุสามเณรอยู่อาศัยประจำ   เพื่อการดูแลรักษาและบำเพ็ญสมณธรรมสืบไป   แต่เดิมนั้นบริเวณที่ตั้งเป็นป่ารกชัฏเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิด   อาทิ   เช่น  ช้าง  เสือ   กวาง  ชะนี   ลิง  และม้า  เป็นต้น  ซึ่งชาวบ้านสมัยนั้นนิยมทำพลุไฟพะเนียงไปถวายในพระราชวังสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว   รัชกาลที่  ๕   ทรงจัดงานพระราชพิธีสมโภชในงานต่าง ๆ ชาวบ้านทั่วไปจึงนิยมเรียกสั้น ๆ ว่า ” วัดพะเนียงแตก ”
            วัดพะเนียงแตกนี้    มีเนื้อที่ตั้งวัดและที่ธรณีสงฆ์จำนวน  ๑๕๔  ไร่  ๒   งาน   ๓๒ตารางวา    เฉพาะเป็นที่ตั้งวัด  ๔๔  ไร่     ที่ธรณีสงฆ์  ๑๑๐  ไร่  ๒  งาน  ๓๒  ตารางวา
อาณาเขตที่ตั้งของวัด
            เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อยในการปกครอง    ดูแลรักษาศาสนสมบัติ   ศาสนวัตถุ   และพระปรางค์เก่าแก่  อายุกว่า  ๒๐๐   ปี   และโบราณวัตถุ   ภายในวัด   จึงแบ่งออกเป็น  ๓   เขต   ดังนี้
            เขตพุทธาวาส                    มีอาณาเขตเริ่มจากทิศเหนือ    ไปตามแนวจรดที่มีการครอบครองทางสาธารณะประโยชน์     ทิศใต้    จรดที่ดินเลขที่  ๑๔๓   ติดคลองพะเนียงแตก    ทิศตะวันออก   จรดที่มีการครอบครองทางสาธารณะประโยชน์    ทิศตะวันตก   จรดที่มีการครอบครองคลองพะเนียงแตก  เป็นเขตแดน    บริเวณภายในเขตพุทธาวาสเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธปฏิมาพระพุทธชินราช     และปูชนียสถานอื่น ๆ  เช่นอุโบสถ   มณฑปหลวงพ่อทา    มณฑปหลวงพ่อประยงค์  วิหารพระสิวลี  วิหารพระสามสมัยมีพระเชียงแสน      พระสุโขทัย    พระอู่ทอง    วิหารพระสังกัจจายน์  เป็นต้น
            เขตสังฆาวาส                    มีกำแพงและเจดีย์   ล้อมรอบทั้ง  ๔  ด้าน    มีสวนต้นไม้กั้นเขตกลางระหว่างเขตพุทธาวาส   และเขตสังฆาวาสภายในเป็นกุฎิที่อยู่จำพรรษาของพระภิกษุสงฆ์   มีศาลาการเปรียญหอสมุด   ศาลากองอำนวยการ  โรงเรียนพระปริยัติธรรม   ศาลาหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล   หอกลอง    หอระฆัง   ศาลาหอฉัน   ศาลาโรงเลี้ยง  เป็นต้น
            เขตธรณีสงฆ์                    ซึ่งเป็นศาสนสมบัติของวัดที่ประชาชนถวายไว้ให้เป็นสมบัติของวัดตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ( ร. ๔ ) จนถึงพุทธศักราช  ๒๔๘๙   ( ร.๘ )  ซึ่งส่วนราชการต่าง ๆ  ขออนุญาตให้ใช้เป็นสถานที่ราชการบ้าง มีเทศบาลตำบลมาบแคที่ทำการกำนัน  โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพโรงเรียน  และบางแห่งถูกเวรที่คืนทำคลองชลประทาน    ทำถนนทางเดินรถยนต์  เป็นต้น  จึงทำให้เหลือเป็นที่ธรณีสงฆ์  ประมาณ   ๑๑๐   ไร่
            การได้มาซึ่งผลประโยชน์ของวัดพะเนียงแตก   โดยปกติได้มาโดย   ๓   ทาง  คือ
๑.          เกิดจากค่าเช่า  ค่าบำรุงที่ธรณีสงฆ์   จากพุทธศาสนิกชนเช่าอาศัยทำมาหากิน       
๒.         เกิดจากที่กัลปนาผลที่ประชาชนถวายโฉนดที่ดินซึ่งประชาชนที่อยู่อาศัยในเขต
            ที่ธรณีสงฆ์ดังกล่าวนี้จะต้องทำสัญญาเช่ากับทางวัดเป็นรายปี
 ๔.        เกิดจากรายได้กองการกุศลที่มีจิตศรัทธาบริจาคทำบุญ
 ๕.        รายได้พิเศษจากการจัดงานเทศกาลนมัสการรูปเหมือนพระครูอุตตรการบดี
            ( หลวงพ่อทา )อดีตพระเกจิอาจารย์สมัยรัชกาลที่  ๕   และอดีตเจ้าอาวาส                    
            วัดพะเนียงแตกที่มีเป็นประจำทุกๆปี

เอกสารเกี่ยวกับวัด 1 : (226.23 kb)

เอกสารเกี่ยวกับวัด 2 : (475.14 kb)

เอกสารเกี่ยวกับวัด 3 : (333.85 kb)